روانکاوی چگونه کار میکند؟
روانکاوی یکی از روشهای درمان مشکلاتی است که در طولانی مدت بر رفتارهای ما اثر گذاشته‌اند به طوری که گاهی بدون آنکه متوجه باشیم به بخشی از ناخودآگاهمان تبدیل میشوند. روانکاوی کمک میکند با درک این رفتارها به دلایل وجودشان برسیم و به این وسیله امکان تغییر آنها را فراهم کنیم. با دکتر قاسمی همراه باشید.
با اینکه روانشناسی فروید بر مبنای وجود ناخودآگاه استوار بود اما خود او این اصطلاح را ابداع نکرد. بلکه فلاسفه‌ی غربی در قرن هفدهم میلادی از جمله جان لاک و رنه دکارت و بعدها گوتفرید لایبنیتس ایده‌ی وجود ناخودآگاه را ارائه دادند. به عبارتی دقیق‌تر آنها وجود چیزی در ذهن که فراتر از آگاهی است و بر رفتار نیز تأثیر میگذارد را حدس زدند. و نقش آنها را در شکل گیرس روانکاوی باید جدی گرفت.
چند نکته درباره روانکاوی
افراد به دلایل زیادی مانند روابط عاطفی شکست خورده یا مخرب، استرس‌های تحصیلی یا شغلی، افسردگی، اضطراب، بحران‌های شخصیتی، خودشناسی و مسائل جنسی به سراغ کمک گرفتن از روانکاو میروند. برخی از مراجعه‌کنندگان بعد از یک باخت بزرگ در زندگی مثل طلاق یا مرگ یکی از عزیزان، و یا در نتیجه‌ی یک واقعه دردناک یا سواستفاده در دوران کودکی و نوجوانی میخواهند روانکاو را ببینند.
ممکن است هر فرد با توجه به عمق مشکلی که دارد برای چند سال و به طور هفتگی با روانکاو در ارتباط باشد. در برخی از موارد پیش آمده که روانکاو شخصی را چهار یا پنج‌بار در هفته ملاقات کرده است. این قرارها که به طور معمول بین ۴۵ تا ۵۰ دقیقه طول میکشند در طولانی مدت باعث ایجاد یک الگو برای روانکاو میشوند. که نشان‌دهنده نحوه رفتار مراجعه‌کننده با موضوعات مختلف و تأثیر آنها بر شخص هستند.
آموزش روانکاوی به صورت آکادمیک حدود شش الی هفت سال انجام میشود. تحصیل در مقطع تخصص آن برای رشته‌های مختلف پزشکی از جمله عمومی، روانپزشکی و روانشناسی آزاد است. این آموزش به طور کلی شامل یک چشم‌انداز رو به رشد درباره تأثیر عوامل مختلف در هر دوره از زندگی افراد است. تمامی آموزش‌ها نیز به صورت تئوری و بالینی هستند.
فرایند معالجه در روانکاوی
فرایند معالجه در روانکاری ممکن است در جلسات اول کمی کند و آرام صورت بگیرد. به این دلیل که هنوز نه بیمار به پزشک اعتماد کامل دارد و نه هنوز روانکاو از شخصیت و روحیات مراجعه‌کننده تصویر درستی به دست نیاورده است. در طی هر جلسه پزشک از مراجعه‌کننده میخواهد تا هرآنچه در ذهن دارد (تداعی آزاد) را بیان کنید. این درونیات ذهنی میتوانند شامل افکار، احساسات، خاطرات و یا حتی خیالپردازی‌ها باشند. روانکاوان کلاسیک معمولا روبه روی شخص نمینشید. در نوع درمان فرد بر روی کاناپه‌ای دراز می‌کشد و روانکاو پشت سر او و خارج از دید او قرار میگیرد تا تداعی آزاد راحت‌تر صورت گیرد. اما جلسات روانکاوی در روانکاوی معاصر میتواند رو در رو انجام میشوند. زیرا یکی از مهمترین بخش‌ها در فرایند درمان مربوط به تحلیل و آنالیز حرکات بدن بیمار در هنگام صحبت از درونیاتش است.
وقتی که فرد این شرایط اطمینان‌بخش را تجربه میکند باعث میشود تا اعتمادش به روند درمان و روانکاو افزایش بیابد. در این لحظه است که سرنخ‌هایی از ناخودآگاه و عمیق‌ترین بخشهای درونی ذهن مراجعه‌کننده بیرون می‌آیند و به روند شروع و شکل‌گیری الگو برای روانکاو کمک میکنند.
وظیفه روانکاو در این مواقع سخت و بسیار ظریف خواهد بود. او سعی میکند با دقت در حرف‌های شخص بیمار و تحلیل جزئیات احساس او در هنگام تعریف افکار و خاطرات به کشف علت آنها برسد. اینگونه نیست که روانکاو بگوید این ناراحتی بیمار ناشی از اتفاقی در گذشته است) که البته در مواردی به این شکل میتواند باشد (اما روانکاو باید بتواند دلیل ماندگاری این حس بعد از آن واقعه را بفهمد. از این مرحله به بعد یک روانکاو خوب است شیوه‌ای تأثیرگذار شخص را به تفکر درباره الگو و تلاش برای تغییر آنها مجاب میکند.
آیا روانکاوی واقعاً تأثیر دارد؟
باید بگوییم که بحث‌های قابل توجهی درباره اثربخشی درمان به شیوه روانکاوی وجود دارد. یکی از مشکلاتی که به روانکاوی وارد میکنند هزینه‌ی بالای آن است که به دلیل طولانی بودن پروسه درمان ایجاد میشود. اما توجه داشته باشید که تأثیر این شیوه درمانی دقیقا در تداوم آن است و نشانه‌های آن بعد از جلسات متعدد و مرتب شروع به بروز میکنند. به همین علت است که به جرأت میتوان گفت روانکاوی شیوه درمانی طولانی اما به شدت ثمربخش است.
با این حال دوره‌ی درمان روانکاوی همیشه طولانی نیست. ممکن است بیماری که به روانکاو مراجعه میکند صرفا به دنبال رفع برخی مسائل آزاردهنده‌ی درونی‌اش باشد. این درونیات لزوما نگران‌کننده نخواهند بود. بنابراین در چنین مواردی شخص مراجعه‌کننده پس از چند جلسه به نتیجه مطلوب می‌رسد و دوره‌ی درمانش تمام میشود. این درحالی است که برخلاف استدلال مخالفان روانکاوی، آنالیزان مجبور به پرداخت مبلغ هنگفتی به مدت طولانی نمیشود.
روانکاوی به شما کمک میکند تا به درون ناشناخته‌ترین بخشهای وجودی خودتان بروید. این قسمت‌های ناشناخته همیشه تاریک و ترسناک نیستند. اما عدم شناخت آنها باعث میشود تا گاهی ناراحت‌کننده به نظر برسند.
روانکاوها معمولا از تجویز داروها پرهیز میکند مگر در مواردی که روانکاو بعد از مشورت با روانپزشک نسبت به تجویز آنها اقدام کند.
با این تفاسیر خدماتی که روانکاوی به شما ارائه میدهد و باعث میشود تا بر کیفیت مسیر شما در ادامه‌ی زندگی افزوده شود ارزش هزینه‌های مالی را دارد. حال خوبی که پس از هر جلسه درمان به دست میآورید با هیچ چیزی در دنیای مادیات قابل مقایسه نیست. پیشنهاد میکنم اگر احساس ناخوشایندی دارید یا پس از خواندن این مطلب به فکر فرو رفتید حتما به روانکاو مراجعه کرده و از او کمک بگیرید.